“نوروپاتی” شایعترین عارضه دیابت شیرین است که در اثر بالا بودن مزمن قند خون (هایپرگلایسمی مزمن) ایجاد می شود. محصولات پیشرفته گلیکاسیون، آلدوز ریداکتازها، پروتئین کیناز سی، پلی اول  و بعضی سیتوکینها برخی از محصولات جانبی نوروتوکسیک هستند که در پاتوفیزیولوژی هایپرگلایسمی ایجاد شده در اثر نوروپاتی محیطی دیابتی دخیل می باشند.

در دیابت طیف وسیعی از اختلالات عصبی، در محدوده مختلفی از انواع موضعی یا کلی، چه به صورت متقارن و چه نامتقارن و نیز علائم اتونومیک وجود دارد. نوروپاتی محیطی دیابتی یا Diabetic Peripheral Neuropathy (DPN) رایج ترین نوروپاتی در میان بیماران بوده و به دلیل شیوع بالا، هزینه های بستری، و نرخ مرگ و میر، یکی از رایج ترین عوارض دیابت در نظر گرفته می شود. شیوع دقیق آن به دلیل معیارها و متدهای مختلفی که برای آن وجود دارد مشخص نیست، اما بر اساس مطالعات پیشین، شیوع DPN به صورت کلی 10 تا 90 درصد و در ایران 16 تا 87 درصد است.

DPN به وسیله علائم و نشانه هایش تشخیص داده می شود، اما با توجه به این که در ایران حدود نیمی از این بیماران علایمی از خود بروز نمی دهند، سایر متدها همچون تهیه پرسشنامه و تشخیص الکتریکی (EDx)می‌تواند برای دستیابی به تشخیص سریع، درمان مناسب و صحیح و کاهش عوارضی همچون زخم پای دیابتی و جلوگیری از هزینه های بالا مورد استفاده قرار گیرد. در جهت ارزیابی DPN، دو مورد از رایج ترین ابزارها استفاده از تست غربالگری بریتانیا و ابزار غربالگری نوروپاتی میشیگان است که سوالاتی درباره  موقعیت و شدت علائم بالینی نوروپاتی دارند. در ادامه به معرفی چگونگی انجام آزمون میشیگان پرداخته می شود.

توسط خود بیمار پر می گردد. پاسخ “بله” به هریک از سوالات 1،2،3،5،6،11،12،14 و 15 و پاسخ “خیر” به سوالات 7 و 13هر کدام یک امتیاز دارند. آیتم 4 اندازه گیری نقص در گردش خون بوده و آیتم 10 اندازه آستانه عمومی است و در امتیازدهی نقشی ندارند. به منظور کاهش احتمال بایاس، اطلاعات امتیازدهی در اختیار بیمار قرار نمی‌گیرد.

برای تمامی ارزیابی ها پای بیمار باید گرم (بیش از 30 درجه) باشد.

بررسی پا: هدف این بررسی یافتن شواهدی از پوست خشک، تشکیل کالوس، ترک، زخم های قهوه ای یا ناهنجاریها است که ناهنجاریها شامل پای صاف، انگشتان چکشی شکل، روی هم افتادن انگشتان، هالوکس والگوس، جابجایی مفصل، برجستگی متاتارسال، پای شارکوت و قطع عضو است.

احساس لرزش باید بدون حمایت شست پا انجام شود. احساس لرزش با استفاده از یک دیاپازون (tuning fork) 128 هرتزی که روی قسمت خلفی انگشت شست پا ( دورسوم ) و در قسمت استخوانی مفصل Distal Interphalangeal Joints (DIP) قرار می‌گیرد، انجام می‌شود. از  بیمار خواسته می‌شود تا با چشم بسته بیان کند که چه زمانی لرزش آغاز شده و چه زمانی پایان می‌یابد.

به طور کلی، آزمونگر باید بتواند لرزش دیاپازونی که در دست دارد را نسبت به انگشت شست فرد نرمال، 5 ثانیه بیشتر احساس کند. (مثلا مفصل DIP ازمونگر در مقایسه با انگشت بیمار). اگر آزمونگر لرزش را بیش از 10 ثانیه حس کرد باید آن را کاهش یافته در نظر بگیرد. آزمون باید ابتدا بدون لرزش دیاپازون صورت گیرد تا مشخص شود بیمار به لرزش پاسخ می‌دهد و نه فشار یا سایر سرنخ های قرارگیری دیاپازون. نحوه امتیاز دهی: present: وقتی آزمونگر لرزش را در انگشت خود کمتر از 10 ثانیه حس کرد، reduced: اگر آزمونگر لرزش انگشت خود را بیش از 10 ثانیه حس کرد و absent: هنگامیکه هیچ لرزشی حس نشود.

رفلکس قوزک با استفاده از یک چکش رفلکس بررسی می شود و باید در موقعیت نشسته و هنگامی باشد که بیمار ریلکس است. برای رفلکس، پا باید بصورت پسیو و به منظور دست یافتن به کشش مطلوب عضله، در حالت دورسی-فلکشن قرار گیرد. تاندون آشیل باید مستقیما هدف قرار گیرد. اگر رفلکس وجود داشت، به عنوان present امتیازدهی شده و در غیر این صورت از بیمار خواسته می شود تا مانور Jendrassic را انجام دهد ( مثلا انگشتان خود را به هم قلاب کرده و بکشد). رفلکس هایی که تنها ناشی از مانور Jendrassic هستند تحت عنوان “present در صورت تقویت” در نظر گرفته شده و اگر حتی با انجام مانور نیز رفلکشن وجود نداشت تحت عنوان absent امتیازدهی می شود.

جهت انجام این آزمون مهم است که پای بیمار تحت حمایت باشد ( برای مثال، روی سطحی صاف و گرم قرار گیرد ). فیلامان باید قبل از استفاده تنش زدایی شود ( 4-6 بار روی دورسوم انگشت شست آزمونگر ) و سپس روی دورسوم شست پای  و بین ناخن و مفصل DIP اعمال گردد. پا نباید مستقیما نگه داشته شود. فیلامان به صورت عمودی و کوتاه (کمتر از یک ثانیه) با فشاری یکسان اعمال شود. وقتی فیلامان خم شد، نیرویی 10 گرمی اعمال می شود. از بیمار خواسته می شود در حالیکه چشم های خود را بسته، پاسخ دهد که چه هنگام فیلامان را حس می کند. 8 پاسخ صحیح از 10 مورد نرمال در نظر گرفته می شود و تعداد پاسخ صحیح 1 تا 7 مورد نشان دهنده احساس کاهش یافته بوده و هیچ پاسخ صحیح نیز نشانه از دست رفتن احساس است.