روش های تشخیص اختلالات بویایی

1- آزمون تشخیص بویایی ایران (Iran Smell Identification Test)

 آزمون تشخیص بویایی ایران»، نسخه ایرانی «تست تشخیص بویایی پنسیلوانیا» است و به صورت یک تست بسیار ساده طراحی شده است.

با انجام این تستتوانایی افراد در افتراق بوهای مختلفارزیابی می­‌گردد، به این ترتیب که از فرد خواسته می­‌شود بوهای موجود در تست را بو کرده و یکی از چهار گزینه را انتخاب نماید. با این تست ساده مشخص می­‌شود که مسیر انتقال مولکول­‌های بویایی در بینی باز است، مخاط و سلول­‌های گیرنده بویایی سالم هستند، سیستم عصبی سیگنال را انتقال می­‌دهد و فعالیت پردازش بوها در مغز به درستی انجام می­‌شود و در مجموع عملکرد سیستم بویایی فرد نرمال است.

«آزمون تشخیص بویایی ایران»در دو نوع عرضه می­‌شوند:

• تست بویایی سریع:

این تست دارای 6 بوی استاندارد ایران است و می‌­تواند در کمتر از یک دقیقه تشخیص دهد که حس بویایی فرد نرمال است یا دچار اختلال می‌­باشد. این تست برای ارزیابی اولیه حس بویایی و تعیین افراد دارای اختلال بویایی مناسب است.

• تست بویایی کامل: 

این تست دارای 24 بوی استاندارد ایران است. در صورتی که با انجام تست بویایی سریع مشخص شد که فرد دچار اختلال بویایی است، با استفاده از تست بویایی کامل می­‌توان در کمتر از 10 دقیقه حد اختلال بویایی را تعیین کرد. نتیجه این تست عملکرد بویایی افراد را به صورت کمی از عدد صفر تا 24 امتیازبندی می­‌نماید که بر اساس آن نوع اختلال شاملآنوسمی کامل، هایپوسمی شدید، هایپوسمی خفیف و نرموسمی تشخیص داده می­‌شود.

«آزمون تشخیص بویایی ایران»، در جامعه آماری شامل 577 نفراستانداردسازی شده­ و نتایج آن در ژورنال بین المللیChemosensory Perception  چاپ شده ­است.این محصول­ دارای پروانه ساخت وزارت بهداشت و گواهینامه ثبت اختراع می‌باشد و جوایز متعدد علمی از جمله جایزه بخش ابداعات و اختراعات بیست و یکمین جشنواره رازی در سال 1394 را دریافت نموده ­است.  

2-  تست آستانه بویایی (Smell Threshold Test)

 این تست برای تعیین حد آستانه‌ی بویایی افراد (کم‌ترین غلظتی از بو که فرد می‌تواند شناسایی کند) به کار می­‌رود و با استفاده از آن می­‌توان اختلالات هایپوسمی و هایپروسمی را تشخیص داد.

تست آستانه بویایی شامل یک سری محلول رقیق شده فنیل بوتیل الکل در حلال بدون بوی پروپیلن گلیکول است. در این تست غلظت­‌های مختلف این محلول مکرراً به فرد داده می­‌شود. هر بار از یک ماده بدون بو در کنار ماده بودار استفاده می­‌شود و از فرد سؤال می­‌شود که کدام یک از این دو، بوی قوی‌تری دارند. به این ترتیب پیش فرض­‌های ذهنی، کمتر در نتایج تست وارد می­‌شوند. هر بار که شخص نتواند بو را تشخیص دهد، بوی قوی‌تر به وی داده می‌شود و اگر حضور بو را درست شناسایی کند، بوی با غلظت کمتر داده می‌شود. پس از چند بار تکرار تست به صورت پلکانی، میانگین اعداد به دست آمده به عنوان حد آستانه بویایی گزارش می‌شود.