چرا مبتلایان به ویروس کرونا حس بویایی خود را ازدست میدهند؟

مکانیزم دقیق این پدیده هنوز مشخص نشده است. ولی تمامی پژوهشگران در مورد این موضوع اتفاق نظر دارند. زمانی از دست دادن حس بویایی اتفاق می افتد که حسگرهای بویایی داخل بینی آلوده به ویروس کرونا گردند. در این مقاله در خصوص تاثیر کرونا بر حس بویایی و تحقیقات انجام شده پیرامون این مطلب صحبت خواهیم کرد.

وقتی که محققان متوجه شدند که از دست دادن حس بویایی یکی از نشانه های ویروس کرونا است، بیان داشتند که علت این اتفاق این است که حسگرهای بویایی داخل بینی که وظیفه ارسال سیگنال های تشخیص بو به مغز را دارند آلوده به ویروس شده است. ممکن است ویروس از این طریق بتواند به مغز انسان نیز دسترسی پیدا کند. اگرچه کالبد شکافی صورت گرفته بر روی جان باختگان در اثر ابتلا به کرونا حاکی از این مطلب بود که تنها در موارد بسیار نادری ویروس کرونا به مغز انسان دسترسی پیدا کرده است.

تحقیقات دانشکده پزشکی هاروارد

تیم تحقیقاتی به سرپرستی دکتر سندیپ روبرت داتا، اعصاب شناس دانشکده پزشکی هاروارد بویتن، ماساچوست، به این نتیجه رسیدند که سلول هایی که وظیفه سااپورت  اعصاب بویایی در داخل بینی را دارند (و به عنوان سلول های نگهدارنده شناخته می شوند) احتمالا دلیل ایجاد عفونت توسط ویروس کرونا هستند.

دکتر داتا و همکارانش، سلول های نگهدارنده را به عنوان منشا اصلی نفوذ و حمله ویروس کرونا (سارس-کووید19) تعیین کردند. این ویروس سطح گیرنده ACE2 بر روی سلول و همچنین سلول های نگهدارنده را هدف حمله خود قرار می دهد. در حقیقت حسگرهای بویایی مستقیما مورد هدف نبوده اند. بدین معنی که ویروس کرونا،سلول های پشتیبان را آلوده می کند. علاوه بر این از رسیدن مواد مغذی به سلولهای عصبی جلوگیری می کند . به این صورت بر عملکرد بویایی انسان تاثیر می گذارد.

دلایل دیگر

دلیل دیگری برای از بین رفتن حس بویایی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا وجود دارد. به عنوان مثال یک تیم تحقیقاتی از ایتالیا اثبات کردند که از دست دادن بویایی و چشایی هم زمان با افزایش سطح مولکول های سیگنالی ضد التهاب interleukin-6 در خون روی می دهد.تحقیقات حاصل از کالبد شکافی جان ناختگان کرونا یا کووید 19 که در دسامبر اخیر منتشر شده است به وضوح علائم التهابی مانند خون مردگی اطراف رگ های پیاز بویایی این افراد را نشان می دهد.

اگرچه دانشمندان ،برداشت های متفاوتی از مکانیزم درگیری ویروس بر بویایی دارند ولی هنوز ایده های زیادی در مورد نحوه این عملکرد وجود ندارد.

هیچکس در این زمینه بهتر از جان هایز، محقق حوزه غذا از دانشگاه پنسیلوانیا نظریه ای ارائه نداده است. او میگوید طعم ها و شیمی مزه ها، احساساتی هستند که از حس بویایی مجزا می باشند. اگرچه ترکیب این سه حس در انسان به عنوان “مزه” برای یک غذا یا نوشیدنی شناخته می شود. درک طعم ها بر پایه گیرنده های چشایی روی زبان است. در حالیکه نظریه انتقال طعم ها بر اساس مکانیزم کانال های یونی بر روی گیرنده های عصبی زبان بنا شده است. در آن سایر واکنش های ناشی از ابتلا به کرونا مورد بررسی قرار نگرفته است.

از دست دادن دائمی حس بویایی و چشایی چه تاثیری بر روی افراد می گذارد؟

شرایط مطالعه بر روی بیمارانی که حس بویایی و چشایی خود را از دست داده اند مانند سایر بیماران نیست.با این وجود تحقیقات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است.

یکی از تاثیرات نامطلوب این مشکل در حس بویایی، قرار گرفتن افراد به صورت ناخودآگاه در معرض خطراتی همچون مسمومیت غذایی و یا آتش سوزی است. برای مثال یک فرد مبتلا به آنوسمیا (فاقد حس بویایی) قادر به تشخیص غذای فاسد یا بوی دود نمی باشد. در سال 2014 مشخص شد که افراد مبتلا به آنوسمیا دو برابر بیشتر از سایرین دچار این حوادث می شوند.

به گفته دکتر شیما معین، یکی دیگر از تاثیرات نامطلوب و غیرقابل اندازه گیری آسیب ویروس کرونا بر حس بویایی انسان این است که بیشتر افراد تا پیش از دست دادن حس بویایی خود متوجه تاثیر این حس بر روی کیفیت زندگی نیستند. اینکه قادر به لذت بردن از طعم غذای محبوب خود نباشی تنها یکی از کوچکترین این تاثیرات است.

دکتر هیز اشاره میکند که به عنوان مثال والدینی که حس بویایی خود را از دست داده اند، قادر به درک بوی فرزند تازه متولد شده خود نمی باشند. همچنین دکتر معین بیان می کند که با وجود اینکه مکانیزم بیولوژیک این موضوع مشخص نیست ولی از دست دادن حس بویایی می تواند منجر به افسردگی شود.